“Эримнинг марионетка қўғирчоғига айланиб қолганимни сездим…”
“Аёл кишининг энг катта бурчи болаларини катта қилиш, уй рўзғорига қараш” бу гапларни хаммамиз ёшлигимиздан эшитиб келганмиз. Аёл кишининг умидларию орзулари оила қуриш бола катта қилишга тақалаб қолиши қанчалик тўғри? Нега Ўзбекистонда профессионал ҳаётда муваффақиятга эришгани билан номи кетган аёллар сони эркакларга нисбатан кам? Узоқ Ҳиндистондан ватандошимиз Дилбар ҳаётда ўз ўрнини топишга, болаликдаги истакларини руёбга чиқариш йўлида дуч келган пасту-баландликлар ҳақида ёзади. 27 ёшлик Дилбар ўз юртидан узоқда ҳам оила қуриб, ҳам шахсий фирмасини очиб ўз орзуларига эришган. Мана унинг ҳикояси:
Аёллар ҳаёти мени ёшлигимдан жуда ҳайратта қолдирар эди, ёшлигимда ота-онамнинг ажрашиб кетиши мени болалигимдан махрум етган. Ҳали-ҳали эсимда, отам онамни урганлари, бечора онам оғриқдан чинқириб яширинишга жой қидирганлари… Аёл кишининг қанчалар ожиз, ночор эканлигини кўриб аёл бўлиб туғилганимдан нолир эдим, қалбим тўла дард ва армон билан вояга етдим. Ёшлигимдан олган таъсуротларим, кўрган – кечирганларим келажагим учун жудаям фойда берди. Талабалик чоғимданок қурбим етмаса ҳам баланд дорга осилишга, ҳаётда ўз ўрнимни топишга ҳаракат қилардим. Ҳозир Оллоҳимнинг хоҳиши билан кўзлаган мақсадим ва ушалишига гумон килган барча орзуларимга етишдим. Бу ўз-ўзидан осон бўлгани йўқ….Тажрибамдан келиб чиқиб 80% аёлларнинг ҳаёти сабр-тоқат, қурбонлик ва тақдирга тан беришдан бошқа нарсага арзимаслиги мени жуда кийнайди…. Ахир нега? Нега энди аёл тишини-тишига қўйиб кечалари билан йиғлаши керак, нега фақат аёл болаларини ўйлаб ўзини қурбон қилиши керак… Нима, эркакларнинг шохи борми? Еркакларимиз топиб келган пули-ю, олиб берган нарсаларини пеш килиб ўтирган жойидан қиммилламай иш буюриши гоҳида қаҳримни келтиради. Биламан Аёл оила ва уй учун яратилган, аёлнинг топгани бебарака дейишади. Мени эса бу гап қониқтирмайди. Қаерда бўлмайин ҳар доим у масалада тортишар эдим. Аёл хоҳласа эркаклардан хам улуғ ишларни қила олишини исботлашга ҳаракат қилардим. Мактабни битирганимдан кейин 7 йил ўқидим ва Ҳиндистонга аспирантурани битириш учун санъат тарихини ўрганишга келдим. Ёшлигимдан орзу килган мамлакат эди, ҳамма тарафларини эътиборга олиб қайтмасликка қарор қилиб ота-онамнинг розилиги билан шу ерда турмушга чиқдим…Ўзбек бўлиб ўзбекона урф-одатларимга риоя қилиб бегона бўлса ҳам мусофирчиликка тан бериб, тили бошқа, дини бошқа бутун бир дунёси бошқа оилага келин бўлиб яшай бошладим. Ер шарида кулгу ва йиғи бир хил бўлганидек аёл ва эркакнинг муаммоси ҳам бир хил бўларкан. Эримнинг рашкчилигидан уйда ўтирадиган бўлдим. Кейин ҳомиладорлигим, болалик бўлишим мени ҳаётдаги мақсадларимдан узоқлаштириб юборди. Устим бут, еганим олдимда емаганим кетимда, эрим менга қўл кўтармайди, икки фарзандимни тарбиялаб яшаб юрган эдим. Бахт дегани шу эканда дер эдим-у лекин ичимда қандайдир нотинчликни сезар эдим, хаёлимда мен ниманидир унутаётгандай менга нимадир етишмаётган туюларди, хаёт зерикарлик эди… Тил ўрганмокчи бўлдим бекорчиликда ўтиргандан кўра тил ўргансам болаларимниг уй вазифасига ёрдам беришимга қўл келар деб уйладим… Эримга ва оиламизга бу фикрим ёқмасада менинг қайсарлигим билан розилик беришди. Ҳаётимга заррача ҳам ҳаққим йўқлигини менга ажратилган 2 соатлик вақтдан билдим, бироз кечга қолсам уйда жанжал ва менга сарфланган харажатларнинг ҳисоб-китоблари юзимга тарсакидек тега бошлади. Тўсатдан онамнинг соғлиги яхшимас деб хабар келди, бошка мамлакат бўлгани учун харажат катта эди… рухсат беришмади.. менга алам қилди чунки эрим учун бу харажат денгиздан олинган бир ҳовуч сувдек эди…Эрта саҳар туриб мени қийнаётган нотинчликнинг сабабини англаб етдим, шоҳона ҳаётга сингиб ўзлигимни йўқотиб қўйганимни ёшлигимда қилган орзуларимни оиламнинг бахтига алиштириб эримнинг марианетка қўғирчогига айланиб қолганимни сездим… Бу мен эмас эдим…. кўзим мошдек очилди, онамни кўргим келди…Газетадан чет эл компаниясига рус тилида гапирадиган ишчилар кераклигини ўқиб қолдим, лекин бошқа шаҳарга бориб ишлаш ва яшаш керак эди. Эримнинг оиласи учун келини кўчага пул топиш учун чиқибди деган дашномни кўтариш қийин эди, албатта… Лекин мен бир ёмон келиндек тақиқлашларига қарамай контрактга қўл қўйдим, менга самолётга билет юборишди, энг қийини уйдан чиқиб кетиш бўлди… Лекин, яна қайсарлигим туфайлик мақсадимга етдим. Бу ҳаракатимдан оилам бузилиб кетиши аниқ эди, лекин юқорида айтганимдек, болалигимдаги кўрганларим қўл келди. Онам болаларини деб отамнинг бевафолигига чидади, бизни деб ёлгиз яшаб ўтди, ўқитди вояга етказди, ўзини ҳокисор қилгани эвазига мен фарзанд бўлиб касаллигида бориб аҳволидан хабар ҳам ололмасам…Уйдан чиқиб кетаётганимда қайнонам “барибир икки кунда йиғлаб қайтиб келасан болаларингни сенга бермаймиз” деб қўқрқитди. Янаям аччиғим чиқиб кетди – “мен кетганим билан болаларимни мендан ажратолмайсиз, агар бермасангиз бир кун катта бўлиб ўзлари мени топиб олишади” дедим. Буни айтиш уларни ташлаб чиқиб кетиш бир она учун қанчалар оғирлигини ҳар она яхши билади. Хуллас, янги шаҳар, янги одамлар орасига келиб жон-жаҳдим билан ишга киришиб кетдим, кундузлари иш билан овора бўлиб эришаётган мувафаккиятларимдан севинсам, кечалари болаларимни соғиниб йиғлар эдим. Бир ой ўтди, қўлимга биринчи маошимни беришди… кўзларимдан тирқираб оқаётган ёшимни кўрган бошлиғимиз мени кабинетига чақирди ва сабабини сўради, болаларимни соғиндим дедим. Менинг ишимдан жудаям хурсандлигини айтиб маошига 50% фоиз қўшишини ва оилам учун бир йилга яшаш жойи беришларини айтди, хурсандлигимдан уйга қўнғироқ қилиб эрим билан гаплашдим, сенинг пулингга зор эмасман деган эрим болаларимни олиб 3 кун ичида етиб келди. Хозир бирга шахсий бизнесимизни йўлга қўйиб элга танилиб юрибмиз, қайнона-қайнотам ҳаммага оғзини тўлдириб мени мақташади. Бутун гинқ-кудратлар унитилган, энди истаган маҳалим ватанимга боришга қурбим етади ҳатто онам ва сингилларимга қўлимдан келганича ёрдам ҳам бериб турибман.Турмуш ўртогим ҳам янги жойга келиб ўз обру- эътиборига эришди, мени янаям қаттиқ ҳурмат қила бошлади. Бекорга айтишмаган « Эркак кишининг хар бир эришган мувафаккиятининг ортида бир аёлнинг қўли бўлади» деб. Менинг фикримча Аёл факат ёр, келин, она деган ном билан чекланиб колмаслиги керак Бу билан оиласини ташлаб ишга кириб кетсин демокчи эмасман. Энг асосийси узини ўзи ҳурмат қилиши керак, кимки ўз ҳурматини қадрласа атрофдагилар ҳам уни ҳурмат қилар экан. Ҳаёт жудаям қисқа кўз юмиб очгунча ўтиб кетади қариганимизда афсус чекиб «эссизгина ёшлигим бекорга ўтиб кетди» дегандан кўра ичимизда яшириниб ётган хоҳиш ва орзуларимизга имкон беришимиз керак. Фақат Ўзбекистондаги вазият аёлларга ишлаш учун имкон берармикан? …Дилбар
|